نخستین کودک با سه والد متولد شده است

Image copyrightNEW HOPE FERTILITY CENTER

Image captionدکتر جان ژانگ و نوزادی که ژن سه نفر را دارد

نشریه نیوساینتسیت اعلام کرد که نخستین کودک با ژن سه والد به شیوه انتقال میتوکندری متولد شده است.

در میتوکندری‌ سلول‌های مادر این نوزاد پسر، یک نقص ژنتیکی وجود داشت که سبب می‌شد فرزندش به یک بیماری شدید سیستم عصبی مبتلا شود.

دو فرزند قبلی این زن و شوهر اردنی به علت همین بیماری درگذشته بودند و پزشکان آمریکایی با استفاده از روش انتقال میتوکندری این کار را در مکزیک انجام دادند چون این کار هنوز در آمریکا مجوز قانونی ندارد.

این کودک اولین انسانی نیست که ژن سه نفر را به عنوان والد دارد اما روشی که این کودک با آن متولد شده کاملا جدید و متفاوت است.

دانشمندان تولد این نوزاد با این روش را "انقلابی" در درمان بیماری های مادرزادی توصیف کرده اند.

این روش بحث بر انگیز در بریتانیا هم مجوز گرفته است و بریتانیا اولین کشور اروپایی است که دستکاری ژنتیکی انسان را مجاز دانسته است.

در بریتانیا هم تخمک مادر و هم تخمک یک اهداکننده با اسپرم پدر بارور می‌شود و پیش از اینکه تقسیم تخم حاصل آغاز شود، هسته تخمک اهدا کننده بیرون آورده شده و هسته تخمک مادر به جای آن گذاشته می شود.

اما چون زن و شوهر اردنی مسلمان بودند، نمی‌توانستند از بین رفتن سلول لقاح یافته را بپذیرند بنابراین دکتر جان ژانگ از روشی دیگر استفاده کرد، هسته تخمک مادر را بجای هسته تخمک اهداکننده گذاشت و بعد آن را با اسپرم پدر بارور کرد.

Image copyrightBBC WORLD SERVICE

Image caption۱) دو تخمک با اسپرم بارور می شوند، که نتیجه یک جنین از پدر و مادر اصلی است و یک جنین با استفاده از فرد اهدا کننده ۲) هسته ای که دارای اطلاعات ژنتیکی است از هر دو جنین خارج می شود ۳) با اضافه کردن هسته والدین به جنین اهدا کننده یک جنین سالم ایجاد می شود. این جنین در داخل رحم مادر کاشته می شود

Image copyrightBBC WORLD SERVICE

Image caption۱) تخمک ها از مادری که میتوکندری ناقص دارد و از فرد اهدا کننده با میتوکندری سالم گرفته می شود ۲) بیشتر ماده ژنتیکی از هر دو تخمک خارج می شود ۳) ماده ژنتیکی مادر به داخل تخم اهدا شده تزریق می شود که توسط اسپرم بارور خواهد شد

او این کار را برای پنج تخمک مادر انجام داد، اما فقط یکی از آنها توانست بطور طبیعی رشد کند و تقسیم شود و محصول آن اکنون پسری پنج ماهه است.

پارلمان بریتانیا تقریبا یک سال و نیم پیش استفاده از این روش را تصویب کرد.

این روش که به آن "انتقال میتوکندری" گفته می‌شود برای درمان یک نقص ژنتیکی انجام می‌گیرد که میتوکندری (باتری سلول) را دچار نقص می‌کند.

در حالی‌که بیشتر ماده ژنتیکی سلول در هسته آن قرار دارد ژن‌های میتوکندری در خود میتوکندری قرار دارند.

ژنهایی که ساخت میتوکندری را کنترل می‌کنند فقط از طرف مادر به ارث می‌رسند و می‌توانند باعث بیماری‌های قلبی، کبدی، عصبی و عضلانی می‌شوند.

Image copyrightTHINKSTOCK

Image captionدر بیماری‌های میتوکندریایی، فرد دچار کمبود شدید انرژی، ضعف عضلانی، نابینایی و ناراحتی قلبی می‌شود

در انتقال میتوکندری که در واقع نوع خاصی از لقاح آزمایشگاهی (IVF) است، هسته تخمک زن اهداکننده بیرون آورده و بجای آن مواد ژنتیکی مادر واقعی قرار داده می‌شود.

این کار را می‌توان هم قبل و هم بعد از لقاح این تخمک با اسپرم پدر انجام داد. به این ترتیب سلول اصلاح شده، ژنهای مادر و میتوکندری زنی دیگر را دارد. بعد تخم لقاح یافته در رحم مادر کاشته می‌شود.

در انتقال میتوکندری، کودک بیش از ۹۹ درصد ژن‌های مادر خود را دارد و مقدار ماده ژنتیکی که از فرد دهنده وارد تخمک مادر می شود بسیار اندک است، ۳۷ ژن که تقریب یک دهم درصد کل ماده ژنتیکی است.

این ژنها فقط در تولید انرژی نقش دارند و ۲۳ هزار ژنی که در ظاهر، رفتار و خصلت‌های دیگر نقش دارند فقط از مادر واقعی به ارث می‌رسند.

Image copyright